Zawód:Architekt - VADAMECUM ARCHITEKTA - malowanie i tapetowanie, cz. XII

WYROBY MALARSKIE: ICH CECHY I PRZEZNACZENIE

Powłoka malarska powinna spełniać dwa zadania: zapewniać właściwą ochronę podłoża przed działaniem czynników atmosferycznych oraz nadawać właściwy efekt estetyczny. Można to uzyskać poprzez właściwe przygotowanie podłoża oraz zastosowanie odpowiednich produktów i prawidłowej technologii malowania.

Podstawowe składniki wyrobów malarskich to:

spoiwa – substancje mające zdolność tworzenia powłoki na pokrywanej powierzchni;
pigmenty, barwniki, wypełniacze – substancje barwiące, kryjące lub wypełniające, stosowane w postaci zawiesiny lub roztworu, które powstają po odparowaniu rozpuszczalników;
rozpuszczalniki – ciecze lotne, których zadaniem jest stworzenie roztworu ze spoiw umożliwiającego powstanie cienkiej powłoki, początkowo płynnej, a w miarę odparowywania rozpuszczalnika przechodzącej w ciało stałe, oraz zapewnienie prawidłowego przebiegu przemian fizykochemicznych;
środki specjalne, pomocnicze – nadające wyrobom malarskim określone właściwości – są to m.in.: dyspergatory, peptyzatory, środki zapobiegające kożuszeniu, utwardzacze, stabilizatory emulsji.

Wśród wyrobów malarskich wyróżnia się:

farby – czyli pigmenty w cieczy, którą stanowi spoiwo, po naniesieniu pełnią funkcje ochronne;
emalie – roztwory koloidalne spoiwa w rozpuszczalnikach organicznych, z reguły mają zadanie dekoracyjne;
lakiery – roztwory nielotnych substancji powłokotwórczych (żywice, asfalty itp.) w rozpuszczalnikach i rozcieńczalnikach, cecha charakterystyczna to brak zdolności krycia.

Klasyfikacja wyrobów malarskich według typu spoiwa:

akrylowe – (wodne) stosowane na beton, tynki mineralne, tynki mineralno-polimerowe (nie nadają się do używania w przypadku tynków wapiennych) – powłoki są elastyczne i dobrze maskują niewielkie pęknięcia murów powstałe na skutek naprężeń termicznych - wadą jest tendencja do żółknięcia;
ftalowe – (na bazie żywic alkilowych) odporne na czynniki atmosferyczne przy małej odporności na chemikalia i rozpuszczalniki (nie nadają się do stosowania na stal ocynkowaną, konstrukcje podwodne, wewnętrzne części zbiorników) są wykorzystywane w pracach renowacyjnych - ich wadą jest marszczenie przy grubej powłoce, a także utrata połysku oraz kredowanie po dłuższym czasie i stosowaniu na zewnątrz;
bitumiczne – (na bazie asfaltów, smoły pogazowej i produktach pochodnych) odporne na słabe kwasy i alkalia, sole, wodę morską oraz agresywne środowisko, mało odporne na działanie olejów roślinnych, węglowodorów i innych rozpuszczalników; z uwagi na czarny kolor są stosowane do malowania podwodnych części konstrukcji, wnętrz zbiorników oraz jako podkład pod izolację;
chlorokauczukowe – (na bazie chlorowanego kauczuku z dodatkiem plastyfikatorów) - odporne na działanie kwasów i alkaliów oraz wodoodporność, mało odporne na oleje oraz tłuszcze roślinne i zwierzęce, z racji odporności chemiczniej stosowane są nawet w zanieczyszczonych środowiskach - ich wadą jest zanikanie połysku, żółknięcie i kredowanie powłok;
epoksydowe – (na bazie żywic epoksydowych z modyfikatorami) są dwuskładnikowe i miesza się je w odpowiednich proporcjach przed malowaniem, charakteryzują się znaczną twardością, dobrą przyczepnością do stali oraz dużą odpornością na wodę, oleje, chemikalia i rozpuszczalniki; farby epoksydowe wodorozcieńczalne stosowane są przy wykonywaniu powłok wewnątrz pomieszczeń, w których trzeba odprowadzić ładunki elektryczne i mogą być nakładane na beton, stal ocynkowaną i aluminium - wady to szybka utrata połysku i kredowanie powłoki narażonej na długotrwałe nasłonecznienie;
klejowe – (na bazie klejów roślinnych, celulozowych, kazeinowych lub glutenowych) wrażliwe na wilgoć i działanie wody, używane we wnętrzach na wszystkie rodzaje tynków – aktualnie stosowane bardzo rzadko;
kazeinowe – (na bazie kleju kazeinowego lub mieszanki kazeiny z mlekiem wapiennym) jest to odmiana farb klejowych - obecnie rzadko wykorzystywana;
silikatowe – (na bazie szkła wodnego potasowego oraz szkła wodnego z dodatkiem dyspersji polimerowych i środków hydrofobowych) - o dużej odporności na działanie czynników atmosferycznych i na zabrudzenia, przy bardzo dobrej przyczepności do podłoży mineralnych oraz dużej przepuszczalności pary wodnej i gazów; można je nanosić na beton, tynki wapienno-cementowe, stare powłoki z farb silikonowych i krzemianowych, nie nadają się do malowania podłoży gipsowych oraz powierzchni uprzednio pomalowanych farbami akrylowymi;

lateksowe – (wodne) mogą być stosowane zarówno wewnątrz pomieszczeń jak i na zewnątrz budynku, w trakcie malowania i wysychania nie wydzielają substancji szkodliwych dla otoczenia;
nitrocelulozowe – (na bazie roztworu nitrocelulozy) używane jako spoiwa podkładowe i emalie szybkoschnące;
olejne – (olejno-żywiczne i pokostowe) charakteryzują się dużą przyczepnością i elastycznością, stosowane jako podkładowe i nawierzchniowe na drewno, na tynki wapienno-cementowe (lamperie wodoodporne) oraz jako zewnętrzne antykorozyjne;
poliuretanowe – (jedno- i dwuskładnikowe oraz uretanowe) podłoże musi być starannie przygotowane (metodą strumieniowo-ścierną) są odporne na chemikalia i wykazują dobrą przyczepność do stali - należy wystrzegać się kontaktu z wodą, która w wyniku reakcji chemicznej może spowodować uszkodzenie powłoki;
silikonowe – (na bazie emulsji silikonowej) zalety: odporność na działanie promieni UV, kwaśnych deszczy oraz duża przepuszczalność gazów – co umożliwia odparowanie wilgoci z podłoża, można je stosować na każde podłoże – wada to ich wysoka cena;
wapienne – stanowią mieszaninę ciasta wapiennego, pigmentów oraz ewentualnie innych spoiw – obecnie rzadko używane, głównie do renowacji obiektów zabytkowych oraz do malowania ścian i sufitów piwnic, garaży, pomieszczeń gospodarczych itp.;
winylowe – (na bazie kopolimerów octanu winylu z monomerami akrylowymi) stosowane na beton, cegłę i tynki, wykazują elastyczność i odporność na działanie promieni UV, farby winylowe rozpuszczalnikowe są odporne na kwasy i alkaliczne związki środowiska.

PRACE PRZYGOTOWAWCZE DO MALOWANIA

Przed rozpoczęciem malowania zawsze należy zapoznać się z informacjami podanymi na opakowaniach wyrobów malarskich, gdzie znajdują się dane dotyczące:

przeznaczenia – do jakiego podłoża należy stosować produkt;
sposobu użycia – w jaki sposób należy przygotować podłoże, w jakiej temperaturze trzeba prowadzić roboty itp.;
sposobu nanoszenia – jaką techniką nanosić farbę: pędzlem, wałkiem czy metodą natryskową;
krycia – ile razy należy malować nawierzchnię, aby uzyskać całkowite pokrycie (podawane za pomocą symboli – „1 -2” co oznacza, że w przypadku niewystarczającego jednego malowania powinno się stosować dwa, lub „1 -3” - (analogicznie);
wydajności – ile farby należy użyć do konkretnej powierzchni;
czasu schnięcia – po jakim czasie pomalowana powierzchnia jest sucha i można nanosić kolejne warstwy, co zależy od temperatury i wilgotności pomieszczenia;
rodzaju rozcieńczalnika – czym należy rozcieńczyć farbę dla uzyskania odpowiedniej konsystencji;
okresu przydatności do stosowania – przez jaki czas farba zachowuje swoje właściwości i tworzy powłokę dobrej jakości;
atestów – zgodności z oceną Państwowego Zakładu Higieny (PZH), z Polską Normą lub znak E, który oznacza produkt ekologicznie bezpieczny.

Do malowania nowych tynków można przystąpić dopiero po zakończeniu okresu ich dojrzewania, który w zależności od rodzaju tynku i farby może trwać nawet do 6 tygodni. Powierzchnię nowych tynków należy przetrzeć drewnianym klockiem, w celu usunięcia zachlapań i grudek zaprawy, a następnie odkurzyć. Przed przystąpieniem do malowania trzeba dokładnie przejrzeć wszystkie ściany, szczególnie przy ościeżnicach drzwi i okien, pod kątem ewentualnych spękań i szczelin, które należy wypełnić elastyczną masą akrylową, przy czym nie można stosować mas silikonowych, ponieważ nie dają się one pomalować. Drobne odpryski i pęknięcia tynków należy wypełnić gładzią tynkową. Tynków nie zaleca się gruntować mlekiem wapiennym (tzw. białkowanie) ponieważ warstwa wapna, po wyschnięciu, nie jest spoista i powoduje to łuszczenie się farby nawierzchniowej. Obecnie gruntowanie wykonuje się specjalną farbą emulsyjną, która dodatkowo wygładza tynk i zmniejsza chłonność podłoża. Nowe tynki gipsowe należy najpierw zaimpregnować bezbarwnymi preparatami na bazie akrylu. Do gruntowania można również użyć rozcieńczonej farby przeznaczonej do malowania ścian – ale ściana musi być wówczas sucha i jednolita na całej powierzchni.

Przy prowadzeniu prac remontowych, gdzie występują tynki ze starą powłoką, która dobrze trzyma się podłoża, przygotowanie pod malowanie ogranicza się do: oczyszczenia ściany z kurzu, usunięcia niepotrzebnych gwoździ, haków itp. oraz uzupełnienia ubytków tynku masą szpachlową, a drobnych pęknięć elastyczną masą akrylową. Jeżeli pomieszczenie było poprzednio malowane farbą klejową lub warstwa farby jest zbyt gruba – należy ją usunąć. Ściany, z których usunięto tapetę lub farbę trzeba przed malowaniem zagruntować roztworem wodnym szarego mydła (1–2,5%) i wygładzić szpachlą tynkarską. Ściany pomalowane uprzednio farbą olejną należy przetrzeć papierem ściernym i odkurzyć, zaś w przypadku gdy ma być zastosowana farba emulsyjna, farbę olejną powinno się usunąć preparatami do farb olejnych.

W pomieszczeniach zawilgoconych, źle wentylowanych i przemarzających, gdzie na ścianach pojawiają się wykwity pleśni - w pierwszej kolejności należy zlikwidować przyczyny ich powstania poprzez np. poprzez ocieplenie ścian, zmianę systemu wentylacji i dopiero potem zniszczyć pleśnie oraz grzyby w miejscu ich występowania, a następnie, po wyschnięciu powierzchni, zeskrobać warstwy farby aż do tynku i pokryć ją środkiem impregnującym przeciwgrzybicznym. Stosując impregnat powinno się ściśle przestrzegać instrukcji użycia, a następnie uzupełnić braki tynku i pomalować specjalnymi farbami bioodpornymi, które nie dopuszczają do rozwoju pleśni oraz innych mikroorganizmów.

Powierzchnie drewniane przeznaczone do malowania powinny być równe i gładkie, pozbawione zanieczyszczeń (kurzu, pyłu, ziemi, kory, zatłuszczeń itp.), plam, starych łuszczących się powłok i pęcherzy żywicy, wilgotność drewna musi wynosić maksimum 10 – 15%. Wszelkie ubytki i pory drewna uzupełnia się specjalną szpachlówką, którą po wyschnięciu szlifuje się papierem ściernym, a następnie drewno pokrywa się farbą do gruntowania, jednak z uwagi na zawarte w niej substancje szkodliwe dla zdrowia, zaleca się w zamian pomalowanie dwu- lub trzykrotne farbami akrylowymi, bądź na bazie żywic alkilowych. W przypadku renowacji, gdy powierzchnia drewna była już malowana i nie ma złuszczeń lub pęknięć, wystarczy ją przetrzeć papierem ściernym i odkurzyć, natomiast gdy była malowana większą liczbę razy – warstwy istniejące należy usunąć za pomocą opalarki lub przy użyciu preparatów chemicznych, których zastosowanie powoduje pęcznienie powłoki i wówczas łatwo usuwa się ją metalową szpachelką lub szlifierką mechaniczną – następnie drewno trzeba zaimpregnować.

Blacha ocynkowana stanowi na ogół złe podłoże dla większości powłok malarskich z uwagi na trudności w uzyskaniu dobrej przyczepności do bardzo gładkiej powierzchni. W zależności od stopnia zanieczyszczenia, w celu odpowiedniego przygotowania powierzchni ocynkowanych przed malowaniem stosuje się szlifowanie na mokro z użyciem płynu amoniakalnego połączone z płukaniem wodą lub oczyszczanie strumieniowo-ścierne połączone z oczyszczanie sprężonym powietrzem. Zanieczyszczenia mechaniczne oraz produkty korozji usuwa się również przez szczotkowanie szczotkami z twardego włosia naturalnego lub sztucznego albo papierem ściernym – podłoże przygotowane do malowania powinno być suche i pozbawione wszelkich zanieczyszczeń, zaś po oczyszczeniu zaleca się natychmiastowe malowanie.

Podłoża ze stali wymagają dokładnego oczyszczenia z rdzy, tłuszczy, soli, kurzu itp. Najlepsze efekty uzyskuje się poprzez zastosowanie metody strumieniowo-ściernej, jednak biorąc pod uwagę wymogi ekologiczne jest to metoda – zwłaszcza przy renowacji, bardzo kosztowna i dlatego powierzchnię pod malowanie oczyszcza się roztworami detergentów lub tamponami nasączonymi benzyną ekstrakcyjną. Detergenty usuwa się z powierzchni poprzez zmywanie ich słodką wodą, a następnie - podłoże osusza się i nakłada na nie farbę pędzlem, wałkiem lub metodą natryskową.

Jednym ze sposobów wykańczania powierzchni betonowych, a szczególnie posadzek, jest ich malowanie – na rynku budowlanym znajduje się wiele produktów chemicznych pozwalających uzyskać nawierzchnię odporną na ścieranie i wilgoć, a jednocześnie spoistą i o jednolitym kolorze, którą można odświeżać co kilka lat, malując na dowolny kolor. Gwarancją otrzymania trwałej powłoki jest odpowiednie przygotowanie podłoża – wszelkie pęknięcia i wykruszenia należy odkurzyć, ubytki uzupełnić oraz usunąć plamy z olejów. Powierzchnie przeznaczone do powtórnego malowania powinno się oczyścić poprzez usunięcie uprzednio nałożonych warstw farby, a jeżeli jest to niemożliwe na całej powierzchni, to przynajmniej w miejscach złuszczeń istniejącej powłoki – przy zastosowaniu specjalnych zmywaczy chemicznych. Rodzaj farb należy dostosować do przeznaczenia pomieszczeń, bowiem inne stosuje się w pomieszczeniach przemysłowych i usługowych, a inne w garażach czy też piwnicach. Najlepszymi do malowania posadzek betonowych są gotowe wyroby składające się z farb: gruntującej, nawierzchniowej i koloryzującej, przy czym należy pamiętać o zapewnieniu dobrej wentylacji przy wykonywaniu tych prac.

TECHNIKI NANOSZENIA POWŁOK MALARSKICH

I. Malowanie pędzlem – jest najstarszą techniką nakładania farb i lakierów, wyroby przeznaczone do malowania tym narzędziem muszą charakteryzować się długim czasem schnięcia oraz nie powinny zawierać agresywnych rozpuszczalników. Dobrymi farbami do nanoszenia pędzlem są farby alkilowe, olejne, uretanowe oraz epoksydowe i poliuretanowe.

II. Malowanie wałkiem – to metoda prosta i bardzo wydajna. Dobrymi do nanoszenia są farby alkilowe, olejne, uretanowe i poliuretanowe. Przy malowaniu wałkiem niezbędna jest tacka podzielona zwykle na dwie części: wanienkę do farby oraz siatkową lub żebrowaną płaszczyznę do odciskania jaj nadmiaru. W zależności od rodzaju podłoża i używanego produktu pod malowanie stosuje się różnego rodzaju wałki np.: z długim włosiem do powierzchni chropowatych, futerkowe do farb rozpuszczalnikowych, wałki gąbkowe do farb wododyspersynych.

III. Malowanie metodą ścierania i przecierania gąbką lub szmatą – polega ona na pokryciu powierzchni farbą o jaśniejszym odcieniu, a następnie nałożeniu w specjalny sposób farby o odcieniu ciemniejszym (lub odwrotnie) – przez co uzyskuje się efekt miękkości i ciepła lub chłodnego kamienia, płynących chmur lub ozdobnej faktury tynku. W ten sposób maluje się tynki suche, gładkie i zgruntowane.

IV. Mechaniczne wykonywanie powłok malarskich odbywa się za pomocą aparatów natryskowych. W zależności od sposobu rozpylania farby rozróżnia się aparaty:

1) do natrysku mechanicznego - obecnie rzadko stosowane;

2) do natrysku pneumatycznego – przy czym do drobnych napraw można używać pistoletów ze zbiornikiem na farbę;

3) do natrysku hydrodynamicznego, gdzie stosuje się metody:

airless – rozpylania bezpowietrznego,
air combi (aircoat) – rozpylanie bezpowietrzne z możliwością malowania miejsc trudnodostępnych (wgłębień, załomów itp.),
hot spray – podgrzanie farby przed jej naniesieniem na malowaną powierzchnię – umożliwia to położenie grubszej warstwy w jednym cyklu malowania, uzyskanie bardziej szczelnej powłoki, zmniejszenie zużycia rozpuszczalników, krótszy czas wysychania farby i lepszą estetykę malowanych powierzchni - metoda ta wymaga zastosowania agregatu do malowania hydrodynamicznego wraz ze specjalnym podgrzewaczem.

WYROBY MALARSKIE DO SPECJALNYCH ZASTOSOWAŃ

I. Ochrona przed „graffiti” – czyli przed farbami w spray’u, za pomocą pokrycia odpowiednią powłoką lub impregnatem, które chronią zarówno przed wnikaniem farby w głąb, jak i przed wodą opadową, promieniowaniem UV, kurzem itp.

II. Farby proszkowe – stosowane wyłącznie na podłoża metalowe - ich nakładanie polega na napyleniu proszku na powierzchnię metodą elektrostatyczną. Najczęściej stosowane farby to:

epoksydowe – do malowań wewnętrznych;
epoksydowo-poliestrowe (hybrydowe) – odporne na promieniowanie UV;
poliestrowe – wykazujące odporność na czynniki atmosferyczne i promieniowanie UV;
poliuretanowe – przy dobrym wyglądzie i połysku, gorsze od poliestrowych;
akrylowe – rzadko stosowane ze względu na wady powłok i trudności w przechowywaniu.

Wyrobami budowlanymi pokrywanymi farbami proszkowymi są m.in.: okucia budowlane, poręcze, rynny, stolarka aluminiowa oraz urządzenia pracujące w podwyższonej temperaturze (takie jak kaloryfery, grzejniki, elementy instalacji c.o., piece centralnego ogrzewania).

III. Ogniochronne farby pęczniejące – ich zadaniem jest wytworzenie warstwy izolującej stal od ognia oraz zachowanie przyczepności powłoki po pożarze. Powłoki pęczniejące są wrażliwe na wodę, w środowisku naturalnym wykazują ograniczone parametry ochronne, a w środowiskach wilgotnym i mokrym tracą właściwości pęczniejące. Ich trwałość to: kilkanaście miesięcy - przy powłokach zewnętrznych oraz kilka lat – w środowisku suchym i narażonym jedynie na okresowe działanie wilgoci.

ZASADY BHP PRZY ROBOTACH MALARSKICH

Podczas wykonywania robót malarskich na wysokości należy zwracać uwagę na stabilne ustawianie drabin, pomostów, rusztowań itp..
Przy malowaniu dachów i innych elementów na wysokości, gdy nie można użyć w/w urządzeń, robotnicy powinni być asekurowani pasami bezpieczeństwa.
Maszyny i urządzenia zasilane energią elektryczną muszą być używane zgodnie z ich przeznaczeniem i instrukcją obsługi oraz poddawane stałym i terminowym przeglądom technicznym, zgodnie z zaleceniami ich producenta. Zabrania się używania uszkodzonych maszyn i przewodów elektrycznych.
Niedopuszczalne jest wykonywanie metodą natryskową powłok z materiałów zawierających w swym składzie chrom lub ołów oraz ich szlifowanie – bez zastosowania masek ochronnych na nos i usta.
Malowanie metodą natryskową winni wykonywać jedynie pracownicy przeszkoleni w tym zakresie.
W trakcie pracy z materiałami zawierającymi ługi lub wykazującymi właściwości alkaliczne należy stosować okulary ochronne na oczy, rękawice i odzież ochronną, a skórę twarzy i rąk trzeba zabezpieczyć kremem ochronnym.
Podczas wykonywania prac z użyciem preparatów zawierających lotne rozpuszczalniki lub rozcieńczalniki organiczne w pomieszczeniach zamkniętych, należy je dobrze wentylować, a czas pracy w takich pomieszczeniach nie powinien przekraczać 4 godzin.
W trakcie pracy z preparatami zawierającymi lotne rozpuszczalniki lub rozcieńczalniki organiczne oraz w miejscach gdzie są one przechowywane – trzeba bezwzględnie przestrzegać zakazu palenia oraz stosowania urządzeń iskrzących.
Przed użyciem farby należy zapoznać się z informacjami dotyczącymi bhp, podanymi przez producenta na opakowaniu lub w instrukcji stosowania.

ODBIÓR ROBÓT MALARSKICH

Odbiór robót malarskich następuje po stwierdzeniu zgodności ich wykonania z projektem budowlanym, specyfikacją techniczną wykonania i odbioru robót oraz dokumentacją powykonawczą,

w której podane są uzgodnione zmiany, powstałe w toku wykonywania robót malarskich oraz po przeprowadzeniu badania powłok malarskich.

Badanie powłok przy ich odbiorze należy przeprowadzić nie wcześniej niż po 14 dniach od zakończenia ich wykonywania – przeprowadza się go w temperaturze co najmniej +5ºC i przy wilgotności względnej powietrza nie wyższej niż 65%.

Badania powłok malarskich należy wykonać w następujący sposób:

sprawdzenie wyglądu zewnętrznego – wizualnie, w świetle rozproszonym z odległości około 0,5 m;
sprawdzenie zgodności barwy i połysku – przez porównanie w świetle rozproszonym barwy i połysku wyschniętej powłoki z wzorcem producenta farby;
sprawdzenie odporności powłok na wycieranie – poprzez lekkie, kilkakrotne pocieranie jej powierzchni wełnianą lub bawełnianą szmatką w kolorze kontrastowym do powłoki, jeżeli na szmatce nie wystąpiły ślady farby – powłokę należy uznać za odporną na wycieranie;
sprawdzenie przyczepności powłoki na podłożach mineralnych i mineralno-włóknistych – przez wykonanie skalpelem siatki prostopadłych nacięć o boku oczka 5 mm – po 10 oczek w każdą stronę, a następnie przetarciu pędzlem naciętej powłoki – przyczepność powłoki należy uznać za dobrą, jeżeli żadne z oczek nie wypadnie;
sprawdzanie przyczepności powłoki na podłożach drewnianych i metalowych – metodą opisaną w normie PN-EN-ISO 2409;
sprawdzanie odporności na zmywanie – przez pięciokrotne silne potarcie powierzchni mokrą, namydloną szczotką z twardej szczeciny, a następnie dokładne spłukanie jej wodą za pomocą miękkiego pędzla – można ją uznać za odporną na zmywanie, jeżeli piana mydlana na szczotce nie ulegnie zabarwieniu oraz jeżeli po wyschnięciu cała badana powłoka będzie miała jednakową barwę i nie powstaną prześwity podłoża.

Wyniki sprawdzenia i badań powłok należy odnotować w formie protokołu z kontroli i badań, który powinien zawierać:

ocenę wyników badań;
stwierdzenie zgodności lub niezgodności wykonania robót;
wykaz wad i usterek ze wskazaniem sposobu ich usunięcia.

TAPETOWANIE I RODZAJE TAPET

Tapetowanie polega na naklejaniu pasów tapety na odpowiednio przygotowane podłoże, które stanowią ściany oraz (rzadziej) sufity pomieszczeń. Do zalet związanych z tą metodą prac i stosowaniem tapet należy:

możliwość ukrycia nierówności ścian poprzez zastosowanie tapet o głęboko tłoczonych powierzchniach i o dużych wzorach;
łatwość utrzymania ścian w czystości przy tapetach zmywalnych;
możliwość wyciszenia wnętrza przy zastosowaniu tapet korkowych, tekstylnych oraz grubych tłoczonych;
możliwość ocieplenia ściany – przy dotyku ściana wyłożona tapetą sprawia wrażenie cieplejszej niż malowana.

Rodzaje tapet:

papierowe – powstałe z jednej, dwóch lub trzech warstw papieru, do stosowania na powierzchniach idealnie gładkich;
akrylowe – wykonane z warstwy spodniej – papierowej i wierzchniej z pianki akrylowej, są bardzo delikatne;
winylowe – ich warstwa spodnia jest papierowa, zaś wierzchnia powstała z winylu spienionego lub gładkiego - do wykorzystania na powierzchniach idealnie gładkich, niektóre rodzaje można malować farbami;
z włókna szklanego – przeznaczone do pokrywania farbami i w zasadzie nie stosuje się ich bez malowania;
z korka – wykonane z warstwy spodniej – papierowej i wierzchniej z cienkich płatów korka, z racji ich grubości nadają się do maskowania niewielkich nierówności ścian - po pomalowaniu lakierem bezbarwnym do drewna są odporne na wodę;
na fizelinie – są to tapety papierowe lub winylowe podklejone warstwą fizeliny, doskonale maskują nierówności i spękania ścian oraz idealnie układają się na podłożu z płyt gipsowo-kartonowych - przy czym klej nanosi się na ścianę co ułatwia pracę i skraca czas wykonywania robót;
tekstylne – wykonane z warstwy podkładowej – papier z fizeliną i wierzchniej z tkaniny z włókien naturalnych (len, jedwab, wełna) lub syntetycznych - są nakładane na odpowiednio przygotowane podłoże, nadają się do czyszczenia środkami do tkanin;
Rauhfazer – jest to odmiana tapet papierowych składających się z kilku warstwa papieru, w którym umieszczono włókna drzewne tworzące strukturę - dobrze kryją nierówności podłoża i są trwałe, można je wielokrotnie malować na dowolny kolor;
natryskowe – dostępne w postaci sypkiej mieszanki ze składników naturalnych (włókien jedwabiu, celulozy, bawełny, włókien mineralnych, barwników oraz kleju roślinnego) lub jako płynne preparaty z żywic syntetycznych, dobrze maskują nierówności ścian i tworzą trwałą elastyczną okładzinę - do ich układania używa się zarówno specjalistycznego sprzętu oraz można układać ją packą - metodą tą można pokryć nie tylko ściany i sufit, lecz również kaloryfery, rury stalowe i plastikowe oraz powierzchnie drewniane, nie nadają się jednak do pomieszczeń wilgotnych;
specjalne – wykonane z materiałów naturalnych (bambus, trzcina, egzotyczne trawy itp.), tapety welurowe impregnowane substancją odporną na zaplamienie oraz okładziny z grubej, prasowanej fizeliny z dodatkiem opiłków aluminium, tapety te, które de facto można uznać za okładziny, stosuje się w wystroju komponowanych wnętrz restauracji, barów, kawiarni, pubów itp.

ROBOTY TAPECIARSKIE

Przygotowanie podłoża – ściana pod tapetę powinna być czysta, bez kurzu, tłustych plam, pleśni, sucha, gładka i niealkaliczna; wszelkie spękania i nierówności należy naprawić metodą szpachlowania. Stare warstwy farb klejowych lub wapiennych trzeba usunąć szpachelką, mogą natomiast pozostać warstwy farby emulsyjnej (o ile są dobrze przylegające i nieuszkodzone) – należy je umyć dokładnie wodą z detergentem, zaś ściany malowane uprzednio farbą olejną zeszlifować i odkurzyć lub usunąć powłokę za pomocą preparatów do usuwania farb olejnych. Warstwy starych tapet powinno się usunąć, posługując się gotowymi płynami lub koncentratami przeznaczonymi do tych celów. Po oczyszczeniu i wyrównaniu podłoże pod tapetę należy zagruntować rozcieńczonym klejem lub gotowym preparatem gruntującym.
Kleje do tapet – produkowane są w postaci proszku, który rozrabia się z bardzo zimną wodą, lub jako gotowe do użycia preparaty. Aktualnie dostępne są kleje przeznaczone do konkretnego rodzaju tapety lub kleje uniwersalne, które można stosować do wszystkich rodzajów tapet – w zależności od ich rodzaju producent podaje proporcje woda-klej. Natomiast mieszanie różnych rodzajów kleju jest niedopuszczalne.
Narzędzia i sprzęt do tapetowania – do cięcia tapet potrzebne są: blat lub długi stół, a także nóż lub nożyce oraz liniał tapeciarski. Nożyczki lub nożyk introligatorski (z odłamywanymi ostrzami) przydadzą się do odcinania małych elementów lub nacinania otworów, pędzel ławkowiec lub wałek malarski z futerkiem – do nanoszenia kleju. Przy rozrabianiu kleju wymagane jest wiadro ocynkowane lub plastikowe oraz mieszadło wiertarkowe. Szpachla spełni swoje funkcje podczas czyszczenia ścian i usuwania starych tapet; szczotka tapeciarska, gąbka, miękka tkanina, wałek gumowy – przy dociskaniu krawędzi; wałek kolczasty – dziurawieniu starej tapety przed nasączeniem jej płynem do usuwania tapet. Poza tym potrzebne mogą być: papier ścierny, drabina, przenośny stojak itp.

ODBIÓR ROBÓT TAPECIARSKICH

Powierzchnie pokryte tapetami powinny charakteryzować się dużą estetyką wykonania – niedopuszczalne jest występowanie pęcherzy, zmarszczeń i plam kleju.
W całym pomieszczeniu tapeta musi mieć ten sam odcień kolorystyczny.
Przy tapetach o wyraźnym wzorze graficznym, dla uzyskania jego jednolitości, sąsiadujące ze sobą pasy (bryty) tapety należy ułożyć z odpowiednim przesunięciem.
Linie łączenia ze sobą poszczególnych pasów tapety powinny być pionowe, a krawędź górna tworzyć linię poziomą.
Bryty tapety muszą mieć odpowiednią długość i szerokość – aby przy styku z ościeżnicami, listwami przypodłogowymi itp. nie było widać podłoża.
Jeżeli projekt aranżacji wnętrza nie przewiduje inaczej, nie dopuszcza się łączenia poszczególnych pasów tapety na wysokości ścian.
Niedopuszczalne jest łączenie brytów w narożu.
Wycięcia tapet w miejscach osadzenia osprzętu (np. elektrycznego) nie mogą być widoczne po zamontowaniu tego osprzętu.
Pasy tapety powinny być przyklejone do podłoża na całej powierzchni, ze szczególnym uwzględnieniem ich krawędzi.

Ciąg dalszy nastąpi…